Rozwój myśli zarządczej
Pięć zasad organizacji i zarządzania (wg Frederick Winslow Taylor)
- Przeniesienie odpowiedzialności za organizowanie pracy z robotnikami na kierownika
- Opracowanie racjonalnych metod wykorzystywania pracy na stanowiskach
- Dobieranie zadań do robotników wedle ich kompetencji
- Stałe szkolenie pracowników
- Stała kontrola pracowników
Szkoła administracyjna
O ile Taylor interesował się przede wszystkim pracą robotników o tyle H. Fayol i M. Webber koncentrowali swoją uwagę na pracy kierowników
H. Fayol wyróżnił następujące funkcje przedsiębiorstwa
- Techniczną
- Handlową
- Finansową
- Rachunkowościową
- Ubezpieczeniową
- Administracyjną
H. Fayol wyróżnił następujące czynności administracyjne
- Przewidywanie
- Rozkazywanie
- Organizowanie
- Koordynowanie
- Kontrola
Prawa organizacji H. Fayola
- Podział pracy
- Autorytet
- Dyscyplina
- Jedność rozkazodawstwa (podwładny powinien otrzymywać polecenia od tylko jednego przełożonego)
- Jednolitość kierownictwa
- Wynagrodzenia (powinny być sprawiedliwe)
- Hierarchia
- Centralizacja (stopień centralizacji powinien być adekwatny do okoliczności)
- Podporządkowanie interesu osobistego interesowi ogółu
- Ład (wszystko wykonane w odpowiednim czasie)
- Stabilizacja personelu
- Harmonia personelu
- Inicjatywa
- Ludzkie traktowanie członków organizacji
Max Webber wyróżnił trzy następujące typy władzy
Władza to prawdopodobieństwo, że polecenia wychodzące z jednego źródła znajdą posłuch w określonej grupie osób
- Władza charyzmatyczna (Marcin Luter, Adolf Hitler, Jan Paweł II)
- Władza tradycjonalna (z pokolenia na pokolenie – Elżbieta II)
- Władza legalna (racjonalna) - pochodząca z mianowania w wyniku oceny kompetencji i zasług, a nie koneksji czy pochodzenia
Idealny model biurokracji opracowany przez Maxa Webera opiera się na władzy racjonalnej
Cechy modelu Maxa Webera
- Ciągłość istnienia działania
- Podział władzy na podstawie bezosobowych przepisów
- Jasna i przejrzysta hierarchia
- Oddzielenie cech osobowościowych od wykonywanej funkcji
- Uzależnienie awansów od kompetencji i zasług a nic od koneksji pochodzenia
- Bardzo szczegółowe procedury działania
Szkoła stosunków międzyludzkich (behawioralna)
Cechy charakterystyczne szkoły behawioralnej
Źródłem pobudek organizacyjnego zachowania się są przede wszystkim potrzeby społeczne zwłaszcza przynależności oraz uznania. Potrzeby te są najlepiej zaspokajane w ramach nieformalnych stosunków międzyludzkich
Wydajność pracy zależy od morali pracowników i ich identyfikacji z celami i od zadowolenia z pracy. Wysokie morale i zadowolenie można osiągnąć przez stosowanie technik zarządzania ukierunkowanych na życzliwie zainteresowanie kierowanie podwładnych
Szkoła systemowa
Cechy tak zwanej filozofii systemowej
- Całość to coś więcej niż suma części
- W systemie wszystko jest powiązane ze sobą
- Suboptymalizacja nie oznacza optymalizacji całości
- Całość wywiera większy wpływ na części, niż części na całość
Cechy organizacji w ujęciu systemowym
- Organizacja jest systemem społeczno-technicznym
- Organizacja jest systemem sztucznym i naturalnym jednocześnie
- Organizacje mają budowę hierarchiczną
- Organizacje są systemami otwartymi (prowadzi wymianę z otoczeniem)
- Organizacje ścierają się dwie tendencje adaptacyjna i stabilizacyjna
- Każda organizacja ma zdolność do samo-doskonalenia dzięki tak zwanemu sprzężeniu zwrotnemu
- Organizacje cechują się ekwiwalentnością (to możliwość osiągnięcia tych samych celów za pomocą różnych procedur i struktur)
Najwybitniejszym przedstawicielem szkoły stosunków międzyludzkich jest E. Mayol natomiast szkoły systemowej Ludwig von Bertalanffy.